Islands största pelagiska fiskeriföretag

Fiskeriföretagen på Island är större än i många andra nordiska länder. Bara Norge har företag i samma storlek som de största isländska. En stor del av fiskeriföretagen på Island fiskar både pelagiskt och demersalt. Det gäller bland annat Brim hf, Samherji hf, Vinnslustöðin hf med flera. Eskja hf och Runólfur Hallfreðsson ehf är specialiserade pelagiska fiskeriföretag. Samherji driver även fiskodlingar på Island.

Flera isländska fiskeriföretag är också internationellt verksamma som exempelvis Samherji hf och Uthafsskip hf.

Kvot- och ägarkoncentrationen är hög i det pelagiska fisket på Island. Mycket högre än i svenskt, danskt och norskt pelagiskt fiske. Det förstärks av att flera av de stora bolagen ägs av andra stora bolag. Samherji hf är kontrollerande delägare i Síldarvinnslan hf som i sin tur kontrollerar Runólfur Hallfreðsson ehf, Útgerðarfélag Reykjavíkur hf kontrollerar Brim hf och Vinnslustöðin hf äger Huginn ehf.

Företagen är i de allra flesta fall integrerade företag som också driver fiskindustrier av olika salg. Fiskmjölsfabriker drivs av Síldarvinnslan hf, Ísfélag Vestmannaeyja hf, Eskja hf, Brim hf, Skinney-Þinganes hf, Loðnuvinnslan hf och Vinnslustöðin hf. Beredningsindustrier för pelagisk fisk innehas av Síldarvinnslan hf, Eskja hf, Brim hf, Skinney-Þinganes hf, Loðnuvinnslan hf och Vinnslustöðin hf. Självständiga fryshus drivs av Ísfélag Vestmannaeyja hf och Brim hf. Både Samherji Island ehf och Síldarvinnslan hf driver pelagiska fabrikstrålare (Vilhelm Þorsteinsson EA 11 och Börkur NK 122).

Det är svårt att få tag på ordentliga ekonomiska siffror för de isländska bolagen och listan över omsättning är därför sannolikt missvisande.

Omsättning pelagiska isländska fiskeriföretag, M USD, ägare
  1. Ísfélag Vestmannaeyja hf, 887,6 (2015)
  2. Samherji hf, 681,6 (2017)
  3. Saga Seafood ehf, 389,1 (uppskattat),
  4. Brim hf, 334,8 (2020)
  5. Úthafssjávarfang ehf, 203,8 (uppskattat)
  6. Gjögur hf, 203,1 (uppskattat),
  7. Síldarvinnslan hf, 193,8 (2013)
  8. Span-Ice ehf, 177,9 (uppskattat)
  9. Samherji Ísland ehf, 132,1 (2019)
  10. Vinnslustöðin hf, 98,7 (2018)
  11. Skinney-Þinganes hf, 85,5 (2019)
  12. Loðnuvinnslan hf, 75,2 (2018)
  13. Eskja hf, 63,8 (2015)
Antal anställda
  1. Brim hf, 840
  2. Samherji Island ehf, 410
  3. Síldarvinnslan hf, 300
  4. Ísfélag Vestmannaeyja hf, 300
  5. Skinney-Þinganes hf, 290
  6. Vinnslustöðin hf, 250
  7. Loðnuvinnslan hf, 150
  8. Eskja hf, 110
  9. Gjögur hf, 100

Samherji ägs av syskonen Baldvin Þorsteinsson och Katla Þorsteinsdóttir som tillsammans har 43% av aktierna och syskonen Dagný Linda Kristjánsdóttir, Halldór Örn Kristjánsson, Kristján Bjarni Kristjánsson och Katrín Kristjánsdóttir som har 41%. Samherji Island ehf är ett helägt dotterbolag till Samherji hf.

Dessutom finns en oberoende utländsk Samherji-koncern där CR Cuxhavener Reederei är huvudbolag. Samherji äger 36% av detta företag medan 20% ägs av Kristjan Vilhelmsson(far till syskonen Kristjánsson/-dóttir), 20% av Thorsteinn Mar Baldvinsson (far till syskonen Þorsteinsson/-dóttir) och 20% av Finnbogi Baldvinsson.

Samherji kontrollerar dessutom Úthafssjávarfang ehf samt 47% av Síldarvinnslan hf. Gjögur hf äger 34% av Síldarvinnslan hf. Gjögur hf kontrolleras i sin tur av ett syskonpar, Guðmundsson/-dottir som totalt har 43,8% av aktierna och en annan syskonskara, Johannsson/-dottir på 5 personer som äger 42,1%. Slutligen äger en brödratrio Njalsson 11,22%. Síldarvinnslan hf har dotterbolaget Runólfur Hallfreðsson ehf.

Ägare av Brim hf är syskonen Guðmundur Kristjánsson med 46,6% av aktierna via bl.a. Útgerðarfélag Reykjavíkur hf som han äger til 87,5% och Hjalmar Kristjansson med 6,5% via bl.a. KG Fiskeverkun ehf. Ytterligare ett syskon är minoritetsägare i Útgerðarfélag Reykjavíkur hf med 12,5% av aktierna.

Skinney-Þinganes hf ägs av Tvisker ehf med 20,1% av aktierna, syskonen Birgir Sigurðarsson och Sigurjona Sigurðarsdottir med 13,21%, syskonen Ingvaldur och Gunnar Ásgeirsson med 24,2% samt syskonen Ingolfur Ásgrímsson, Elin och Anna Guðny Ásgrímsdóttir med 16,82%.

Seil hf (Gislasson/Gisladottir) äger 40,9% i Vinnslustöðin hf och Fisk Seafood ehf 32,9% Sistnämnda företag är ett dotterbolag till Skagafjörður Co-operative). Huginn ehf är idag ett dotterbolag till Vinnslustöðin hf. Fisk Seafood har dotterbolaget Soffanias Cecilsson hf

Ísfélag Vestmannaeyja hf ägs av kooperativet IV Fjarfestingafellag ehf med 82,18% av aktierna medan Loðnuvinnslan hf ägs av kooperativet Kaupfélags Fáskrúðsfirðinga med 83,1% av aktierna.

Eskja hf kontrolleras av Þorstein Kristjánsson och hans dotter Erna Þorsteinsdóttir.

Saga Seafood ehf, Úthafssjávarfang ehf och Span-Ice ehf är engagerade i internationellt fiske.

Andel av totala kvoter omräknade i torskekvivalenter per företag med pelagisk fiskeriverksamhet
  1. Brim hf, 8,62%
  2. Samherji Ísland ehf, 6,74%
  3. Vinnslustöðin hf, 4,09%
  4. Skinney-Þinganes hf, 3,74%
  5. Síldarvinnslan hf, 3,40%
  6. Ísfélag Vestmannaeyja hf, 2,00%
  7. Gjögur hf, 1,98%
  8. Loðnuvinnslan hf, 0,99%
  9. Eskja hf, 0,35%

Siffrorna för Runólfur Hallfreðsson ehf och Huginn ehf ingår i deras moderbolag Síldarvinnslan hf respektive Vinnslustöðin hf. Siffrorna inkluderar även demersala kvoter som är värda mycket mer. Det gör att företag med  stora demersala kvoter har en högre andel än företag som bara har pelagiska kvoter. För att få en bild av vilka företag som har störst kvoter av pelagiska fisk har jag kvoterna per båt för de fyra arter som förekommer i det pelagiska fisket på Island.

Heimey VE 1. Bild: Ísfélag Vestmannaeyja hf

Kvoter för lodda 2021/2022 per båt, båt, ton, ägare
  1. Heimaey VE 1, 50 239, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  2. Börkur NK 122, 50 107, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  3. Venus NS 150, 42 548, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  4. Víkingur AK 100, 40 308, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  5. Beitir NK 123, 39 739, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  6. Vilhelm Þorsteinsson EA 11, 36 648, Samherji Ísland ehf (Samherji)
  7. Ísleifur VE 63, 36 046, Vinnslustöðin hf
  8. Aðalsteinn Jónsson SU 11, 33 978, Eskja hf
  9. Jón Kjartansson SU 111, 32 539, Eskja hf
  10. Sigurður VE 15, 29 211, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  11. Bjarni Ólafsson AK 70, 27 754, Runólfur Hallfreðsson ehf (Síldarvinnslan hf)
  12. Kap VE 4, 27 479, Vinnslustöðin hf
  13. Ásgrímur Halldórsson SF 250, 26 939, Skinney-Þinganes hf
  14. Hoffell SU 8, 25 972, Loðnuvinnslan hf
  15. Jóna Eðvalds SF 200, 25 554, Skinney-Þinganes hf
  16. Barði NK 120, 24 428, Samherji Ísland ehf (Samherji)
  17. Suðurey VE 11, 24 000, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  18. Álsey VE 2, 22 884, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  19. Svanur RE 45, 21 571, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
Kvoter för sill 2021/2022 per båt, båt, ton, ägare
  1. Vilhelm Þorsteinsson EA 11, 9 971, Samherji Ísland ehf (Samherji)
  2. Jóna Eðvalds SF 200, 7 779, Skinney-Þinganes hf
  3. Hákon EA 148, 7 189, Gjögur hf
  4. Ásgrímur Halldórsson SF 250, 6 517, Skinney-Þinganes hf
  5. Heimaey VE 1, 6 055, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  6. Víkingur AK 100, 5 282, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  7. Venus NS 150, 4 729, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  8. Beitir NK 123, 4 555, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  9. Sigurður VE 15, 4 377, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  10. Börkur NK 122, 3 834, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  11. Kap VE 4, 3 645, Vinnslustöðin hf
  12. Barði NK 120, 3 555, Samherji Ísland ehf (Samherji)
  13. Ísleifur VE 63, 3 352, Vinnslustöðin hf
  14. Hoffell SU 8, 2 856, Loðnuvinnslan hf
  15. Huginn VE 55, 2 755, Huginn ehf (Vinnslustöðin hf)
  16. Jón Kjartansson SU 111, 2 262, Eskja hf
  17. Aðalsteinn Jónsson SU 11, 2 089, Eskja hf

Vilhelm Þorsteinsson EA 11. Bild: Samherji

Kvoter för makrill 2021/2022 per båt, båt, ton, ägare
  1. Vilhelm Þorsteinsson EA 11, 2 190, Samherji Ísland ehf (Samherji)
  2. Venus NS 150, 1 436, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  3. Víkingur AK 100, 1 431, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  4. Beitir NK 123, 1 369, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  5. Huginn VE 55, 1 252, Huginn ehf (Vinnslustöðin hf)
  6. Heimaey VE 1, 1 002, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  7. Aðalsteinn Jónsson SU 11, 946, Eskja hf
  8. Jón Kjartansson SU 111, 946, Eskja hf
  9. Sigurður VE 15, 890, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  10. Börkur NK 122, 887, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  11. Hoffell SU 8, 837, Loðnuvinnslan hf
  12. Hákon EA 148, 754, Gjögur hf
  13. Kap VE 4, 713, Vinnslustöðin hf
  14. Guðmundur í Nesi RE 13, 669, Útgerðarfélag Reykjavíkur hf
  15. Breki VE 61, 616, Vinnslustöðin hf
  16. Álsey VE 2, 595, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  17. Jóna Eðvalds SF 200, 575, Skinney-Þinganes hf
  18. Bjarni Ólafsson AK 70, 580, Runólfur Hallfreðsson ehf (Síldarvinnslan hf)
Kvoter för kolmule (blåvitling) 2021/2022 per båt, båt, ton, ägare
  1. Vilhelm Þorsteinsson EA 11, 7 628, Samherji Ísland ehf (Samherji)
  2. Börkur NK 122, 7 478, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  3. Venus NS 150, 6 877, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  4. Víkingur AK 100, 6 875, Brim hf (Útgerðarfélag Reykjavíkur hf)
  5. Jón Kjartansson SU 111, 6 314, Eskja hf
  6. Aðalsteinn Jónsson SU 11, 6 085, Eskja hf
  7. Beitir NK 123, 5 525, Síldarvinnslan hf (Samherji)
  8. Bjarni Ólafsson AK 70, 3 087, Runólfur Hallfreðsson ehf (Síldarvinnslan hf)
  9. Hoffell SU 8, 3 051, Loðnuvinnslan hf
  10. Hákon EA 148, 2 378, Gjögur hf
  11. Huginn VE 55, 2 237, Huginn ehf (Vinnslustöðin hf)
  12. Heimaey VE 1, 1 889, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  13. Sigurður VE 15, 1 273, Ísfélag Vestmannaeyja hf
  14. Kap VE 4, 1 063, Vinnslustöðin hf
  15. Ísleifur VE 63, 657, Vinnslustöðin hf
  16. Jóna Eðvalds SF 200, 638, Skinney-Þinganes hf

Källor: Fiskistofa, MBL, Fjölskyldufyrirtæki í sjávarútvegi á Íslandi, Cross-ownership in the Icelandic seafood industry

Läs mer:
Gilla Anders Svensson på Patreon!
Become a patron at Patreon!